Πρώτες Βοήθειες – Πάγος
Πολλές εφαρμογές του «Πάγου» και του «Κρύου Αέρα» περιβάλλουν τη ζωή μας. Μια από αυτές είναι η χρήση του πάγου και του κρύου αέρα ως ένα μέτρο 1ων Βοηθειών στον αμβλύ τραυματισμό των μαλακών μορίων (μώλωπες) και διαστρεμμάτων. Αυτά τα μέσα ονομάζονται επίσης «μέσα κρυοθεραπείας».
Κυρίως, θα συζητήσουμε για την χρήση του πάγου, διότι, τα μηχανήματα «κρύου αέρα» δεν είναι διαθέσιμα στο πεδίο και υπάρχουν σε εξειδικευμένες μονάδες κρυοθεραπείας σε κέντρα αποκατάστασης.
Πρωτίστως, ας αποσαφηνίσουμε τους όρους αμβλύ τραύμα και διάστρεμμα. Αμβλύ τραύμα ή αμβλεία βλάβη ή μη-διεισδυτικό τραύμα αναφέρεται στον φυσικό τραυματισμό που δημιουργείται σε ένα μέρος του σώματος, είτε από πρόσκρουση ή πιεστική βλάβη. Ο όρος αναφέρετε στον αρχικό τραυματισμό, από τον οποίο προάγονται πιο ειδικοί τύποι όπως μώλωπες, εκδορές, ρήξεις και/ή κατάγματα οστών. Το αμβλύ τραύμα βρίσκεται σε αντίθεση με το διεισδυτικό τραύμα, στο οποίο το αντικείμενο διεισδύει στο σώμα. Το θέμα μας εδώ θα είναι το Αμβλύ Τραύμα Μαλακών Μορίων. Διάστρεμμα είναι ένας αρθρικός τραυματισμός που δημιουργείται από την διάταση των συνδέσμων πέραν των ορίων δυνατότητας τους.
Όταν δημιουργούνται τέτοιου είδους βλάβες, το σώμα μας άμεσα ξεκινά τις «επισκευές», οι οποίες περιλαμβάνουν αύξηση της τοπικής αγγειακής διαπερατότητας (αύξηση της διαθεσιμότητας θρεπτικών συστατικών διαμέσου της αιματικής ροής στο συγκεκριμένο σημείο του σώματος που υπέστη βλάβη) και συνεπώς, οίδημα (πρήξιμο) και θερμότητα (τοπική αύξηση της θερμοκρασίας). Δυστυχώς, το σώμα μας πάντα ενεργεί με υπερβολή, όσο αναφορά, τις επισκευές (που δεν είναι πάντα τέλειες). Εκεί λοιπόν ξεκινούν να εμφανίζονται τα προβλήματα. Όταν το οίδημα είναι υπερβολικό (π.χ. στα ακροδακτύλια) η τοπική πίεση αυξάνεται. Η διαπερατότητα και η κίνηση μπορεί να τίθενται σε κίνδυνο. Επίσης νευρολογικά ευρήματα μπορεί να παρουσιαστούν, όπως μείωση της αισθητικότητας και ανυπόφορος πόνος. Υπενθυμίζω ότι ο πόνος είναι ένα σύμπτωμα επαγρύπνησης, εξέλιξης και προστασίας στο σώμα μας. Δεν είναι ένα μη αναγκαίο γεγονός. Παρόλο που το σώμα μας γιατρεύεται με τους δικούς του όρους και χρονισμούς, ο μοντέρνος άνθρωπος δεν μπορεί να περιμένει ούτε να αντέξει τον πόνο, μα ούτε την ανικανότητα κίνησης έστω και αν είναι προσωρινή. Ως εκ τούτου εξωτερικά μέτρα βοηθείας είναι αναγκαία. Ένα από αυτά είναι ο ΠΑΓΟΣ.
Η ορθή χρήση του πάγου είναι σημαντική έτσι ώστε να αποφευχθούν τυχόν επιπλοκές όπως κρυοπαγήματα και περαιτέρω επιδείνωση της βλάβης. Ο χρονισμός σημαντικότατος. Οι πρώτες 72 ώρες είναι υψίστης σημασίας. Η εφαρμογή του πάγου πρέπει να γίνεται με διαστήματα παραμονής των 10 – 15 λεπτών, 3 – 5 φορές ημερησίως. Το υποκείμενο στον πάγο δέρμα πρέπει να προστατεύεται με ύφασμα για αποφυγή κρυοπαγήματος, (παρόλο που υπάρχουν τύποι δέρματος και οργανισμοί που μπορούν να αντέξουν τον πάγο χωρίς προστασία). Το μέλος πρέπει να ανακτήσει θερμοκρασία περιβάλλοντος πριν το θέσουμε ξανά σε χρήση. Τα επιφανειακά στρώματα του σώματος ανακτούν θερμοκρασία σε περίπου 10 λεπτά, τα βαθύτερα στρώματα όμως μπορεί να χρειαστούν μέχρι και μια ώρα πάντα σε εξάρτηση με τις κλιματολογικές συνθήκες. Μετά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πάγο πάλι. Δεν υπάρχει λόγος για υπερβολή και υπέρμετρο ζήλο που να μας ωθήσει στο να θέσουμε το μέλος πάνω από τον προαναφερθέντα χρόνο. Κάποιοι πιο σοβαροί τραυματισμοί ή σε καταστάσεις προϋπάρχουσας ασθένειας μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος κρυοθεραπείας, αλλά, αυτό είναι ένα θέμα που θα αποφασίσει ο θεράπων ιατρός.
Τα κύρια οφέλη της κρυοθεραπείας είναι η μείωση του υπερβολικού οιδήματος διαμέσου της αγγειακής σύσπασης που μειώνει την εξαγγείωση υγρών στις γύρω περιοχές. Όπως και μια αίσθηση μουδιάσματος επί της ενάρξεως της θεραπείας ακολουθούμενη από μείωση του πόνου. Αυτό συμβαίνει από την καθυστερημένη μετάδοση σήματος από τους υποδοχείς πόνου στο προσαγωγό νεύρο λόγο της τοπικής μείωσης της θερμοκρασίας που με τη σειρά της παγώνει το τοπικό νεύρο.
Προσοχή, όλα τα ανωτέρω είναι μια επεξήγηση και ένας μικρό οδηγός προς όλους τους αθλούμενους που γνωρίζουν το σώμα τους και έχουν κάποια ατομική εμπειρία με τραυματισμούς. Δεν προτιθέμεθα να αποφύγουμε την ιατρική γνωμάτευση, ειδικά, όταν ο πόνος υπερνικά τις αισθήσεις, ή όταν η ανικανότητα κίνησης είναι προφανής. Για οποιαδήποτε απορία προκύψει (σχετικά με το αν η βλάβη είναι απλή) σε αυτές τις 72 ώρες παρακαλείσθε όπως επικοινωνήσετε άμεσα με τον ιατρό σας.
